Odpust Parafialny w Maszkienicach – Rys Historyczny

W niedzielę 04.05.2014 odbędą się w Kościele parafialnym doroczne uroczystości odpustowe ku czci Patrona parafii św. Józefa Rzemieślnika. Święty Józef to w Kościele Katolickim wzór takich cnót, jak posłuszeństwo Bogu, wiara, pracowitość, męstwo, sprawiedliwość, czystość, piękna miłość, skromność, ubóstwo, milczenie, opanowanie. Święty Józef jako żywiciel Jezusa w okresie Jego dzieciństwa jest również patronem ojców i opiekunem rodzin ponieważ to Jemu została powierzona Maryja wraz z małym Jezusem a jako, że wykonywał zawód cieśli jest również patronem robotników.

W Ewangelii postać św. Józefa pojawia się w kilku wzmiankach. Ewangeliści piszą, że po zaślubinach Matki (Jezusa), Maryi, z Józefem, wpierw nim zamieszkali razem, znalazła się brzemienną za sprawą Ducha Świętego” (Mt 1:18). Józef chciał potajemnie oddalić Maryję, ponieważ wiedział, że nie jest ojcem dziecka, jednak we śnie otrzymał nakaz, aby przyjąć ją do siebie. W innym miejscu ,że kiedy ukazało się rozporządzenie cesarza Augusta o powszechnym spisie a każdy mieszkaniec spisywany był w miejscu swego urodzenia, więc Józef udał się z rodziną w podróż do judzkiego Betlejem, skąd pochodził (Łk 2, 1nn). Poraz kolejny słyszymy o Józefie, kiedy Herod podjął działania mające na celu zgładzenie Dziecięcia Jezus, otrzymał on we śnie nakaz natychmiastowego udania sie do Egiptu by po śmierci tyrana powrócić do Galileii i osiąść w Nazarecie. W innym miejscui Ewangelia wspomina św. Józefa gdy dwunastoletni Jezus odłaczył się od rodziców i po trzech dniach został odnaleziony w Świątyni. Kult świętego Józefa w Maszkienicach jest znany od najdawniejszych czasów. Wspomina o tym kronika parafialna, a mianowicie, że pierwsza kapliczka wybudowana z desek była oddana po opiekę św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. Kiedy w 1910 dla potrzeb kultu został zaadaptowany na kaplicę kamienny budynek Szkoły Ludowej ówczesna społeczność obrała oficjalnie na patrona św. Józefa Oblubieńca z uwagi na to, że jest to patron cieśli, najstarszej zawodowo wyodrębnionej grupy robotników maszkienickich. Dodatkowym argumentem był marcowy termin święta patrona, kiedy większość emigracji zarobkowej po zimowej przerwie była jeszcze w domach. Ksiądz Bolesław Gruszczyński wystarał się od kurii biskupiej w Tarnowie o przywilej na udzielanie odpustu w dniu św. Józefa na okres 7 lat. Tak więc pierwszy i historyczny odpust odbył się w Maszkienicach 19 III 1911 w dniu święta św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny. Uroczystości celebrował ks. Bolesław Gruszczyński ówczesny proboszcz parafii Jadowniki, do której wówczas należała maszkienicka społeczność wiernych. W dniu 01.02.1918 wygasł dla Maszkienic przywilej uzyskania odpustu zupełnego. Wtedy to pierwszy proboszcz ks. kan. Andrzej Zalasiński zwrócił się do biskupa tarnowskiego o odnowienie tego przywileju na następne 7 lat lub względnie na stałe oraz o przeniesienie tej uroczystości na dzień Opieki św. Józefa Patrona Kościoła na trzecią niedzielę po Wielkanocy. W tej formie święto przetrwało do roku 1955 kiedy papież Pius XII zniósł je i wprowadził święto św. Józefa Rzemieślnika na dzień 01 maja. Od tamtej chwili aż do obecnych czasów parafialne uroczystości odpustowe w Maszkienicach są odprawiane w pierwszą niedzielę maja. Tradycją jest, że na uroczystości te zaprasza się kapłana z innej parafii, który współprzewodniczy celebrze i wygłasza okolicznościową homilię. Ponadto w każdą środę odprawiane jest nabożeństwo do Świętego Józefa i Najświętszej Maryi Panny. Aby podkreślić szczególne znaczenie świętego Józefa w życiu wiernych, na różnych etapach rozwoju parafii nabywano do kościoła materialne przedmioty nawiązujące do postaci Patrona. Najważniejszym była figurka św. Józefa z Dzieciątkiem Jezus na ręku, która od wielu dziesięcioleci umieszczona jest w centralnym punkcie głównego ołtarza. Postać świętego Józefa pojawia się również na dwóch płaskorzeźbach ołtarza głównego przedstawiających sceny z życia św. Rodziny; Narodzenie Pana Jezusa oraz Ucieczka do Egiptu. W kościele parafialnym znajduje się również feretron z postacią św. Józefa noszony tradycyjnie przez ojców rodzin podczas okolicznościowych procesji. Święty Józef jako Patron Kościoła Powszechnego jest w szczególny sposób obecny w życiu maszkienickiej parafii, która ponad sto lat temu została powierzona przez naszych poprzedników i ówczesnych duszpasterzy Jego orędownictwu i przemożnej opiece.

Opracował: Wojciech Legutko – Maj 2014